مراقبت پوستی بعد از آفتاب گرفتن یکی از مهمترین اقداماتی است که اغلب نادیده گرفته می‌شود. گرچه آفتاب می‌تواند به بدن ویتامین D برساند، اما قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه خورشید بدون مراقبت‌های لازم، لطافت و سلامت پوست را تهدید خواهد کرد. اگر به‌دنبال این هستید که از خشکی، تیرگی یا پیری زودرس پوست جلوگیری کنید، بهتر است با اصول صحیح مراقبت‌های بعد از آفتاب گرفتن آشنا شوید. در ادامه این مطلب به اقدامات بعد از آفتاب گرفتن می‌پردازیم که می‌توانند به پوستتان کمک کنند تا همچنان سالم، نرم و درخشان باقی بماند.
آفتاب گرفتن و ضررهای آن
بسیاری از افراد به دنبال پوستی برنزه و خوش‌رنگ، ساعات زیادی را زیر نور آفتاب می‌گذرانند. این کار که در نگاه اول بی‌ضرر یا حتی مفید به نظر می‌رسد، در صورت بی‌توجهی به نکات محافظتی و مراقبت پوستی بعد از آفتاب گرفتن، می‌تواند آسیب‌های جدی و گاه جبران‌ناپذیری به بدن وارد کند. مهمترین ضررهای آفتاب عبارتند از:
بیشتر بخوانید: بهترین و موثرترین راه درمان آفتاب سوختگی + روش خانگی
- آفتاب‌سوختگی: قرار گرفتن بدون محافظ در معرض اشعه فرابنفش خورشید، باعث التهاب، قرمزی، سوزش و درد در پوست می‌شود که گاهی حتی تاول، پوسته‌ریزی و خارش را نیز به همراه دارد.
- گرمازدگی: نشستن طولانی مدت زیر آفتاب ممکن است باعث افزایش شدید دما بدن شود. علائمی مانند سرگیجه، تهوع، ضعف و حتی بیهوشی از نشانه‌های گرمازدگی هستند. در صورت بی‌توجهی، این وضعیت می‌تواند به اندام‌های حیاتی مانند مغز، قلب و کلیه آسیب برساند.
- پیری زودرس: اشعه‌های UVA و UVB موجود در نور خورشید، ساختار کلاژن و الاستین پوست را تخریب می‌کنند. نتیجه آن، ایجاد چین‌وچروک، کاهش خاصیت کشسانی پوست و بروز لکه‌های قهوه‌ای است.
- افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست: تابش‌های مکرر و شدید نور خورشید می‌توانند تغییراتی را در DNA سلول‌های پوست ایجاد کنند. با گذشت زمان و نادیده گرفتن مراقبت پوستی بعد از آفتاب گرفتن، این تغییرات منجر به ایجاد تومورهای پوستی و سرطان‌هایی مانند ملانوم می‌شوند.
- ایجاد لکه‌های پوستی و تغییر رنگ: قرارگیری بیش از حد در معرض آفتاب می‌تواند موجب بروز لکه‌های تیره، کک و مک و ناهمواری رنگ پوست شود.
- خشکی و التهاب پوست: نور شدید آفتاب رطوبت طبیعی پوست را از بین می‌برد و باعث خشکی، زبری و التهاب می‌شود.
- آسیب‌های سلولی: حتی اگر آفتاب‌سوختگی یا التهاب ظاهری ندارید، اشعه UV می‌تواند به سلول‌های پوست آسیب نامرئی وارد کند که در طول زمان خودش را به شکل بیماری یا پیری پوست نشان خواهد داد.
- اختلال در تعادل آب و الکترولیت بدن: در اثر تعریق بیش از حد زیر آفتاب، بدن مقدار زیادی آب و املاح از دست می‌دهد. این موضوع باعث ضعف، گرفتگی عضلات و کاهش سطح انرژی می‌شود.
راهکارهای درمان آفتاب سوختگی پوست
اگر در اثر یک روز آفتابی، پوستتان دچار سوختگی شد، جای نگرانی نیست. روش‌هایی وجود دارد که به تسکین، ترمیم و بهبود پوست کمک خواهد کرد. مهمترین و مؤثرترین راهکارهای مراقبت پوستی بعد از آفتاب گرفتن به شرح زیر هستند:
1. پاکسازی پوست
بعد از قرار گرفتن طولانی در معرض آفتاب، پوست شما ترکیبی از تعریق، چربی، کرم ضدآفتاب و آلودگی محیطی را تجربه می‌کند. شستن پوست با شوینده ملایم و آب خنک، نخستین اقدامات بعد از آفتاب گرفتن برای التیام آن است.
2. استفاده منظم از کرم ضدآفتاب
برای جلوگیری از بدتر شدن سوختگی، حتی پس از درمان، از کرم ضدآفتاب مناسب با SPF بالا استفاده شود. بهتر است 30 دقیقه قبل از خروج از منزل آن را بزنید و هر دو ساعت یک‌بار تجدید کنید.
3. دوش آب خنک
گرفتن دوش آب سرد یکی از روش‌های سریع برای کاهش دما پوست، تسکین درد و مراقبت پوستی بعد از آفتاب گرفتن است. همچنین می‌توانید با استفاده از دستمال مرطوب مانند دستمال مرطوب دافی با داشتن عصاره آلوئه‌ورا یا اسپری آب، پوست را آرام کنید.
بیشتر بخوانید: فواید فوق العاده شستن صورت با آب سرد
4. روغن ویتامین E
ویتامین E یک آنتی‌اکسیدان قوی است که با رادیکال‌های آزاد مقابله کرده و به بازسازی پوست کمک می‌کند. برای رفع آفتاب سوختگی، چند قطره از روغن آن را روی پوست سوخته بمالید تا التهاب کاهش یابد و روند ترمیم سرعت بگیرد.
بیشتر بخوانید: تاثیر باورنکردی ویتامین E بر روی پوست
5. مرطوب نگه‌داشتن پوست
بعد از شستشو و خنک‌کردن پوست، از یک مرطوب‌کننده سبک استفاده کنید. برای افزایش تاثیر آن، زمانی که پوست هنوز کمی نمدار است، لوسیون یا ژل آبرسان بزنید. لوسیون بدن دافی با خاصیت آبرسانی و ضدالتهاب، به تسکین و ترمیم پوست آفتاب‌سوخته کمک خواهد کرد.
6. نوشیدن آب کافی
در جهت مراقبت از پوست بعد از آفتاب گرفتن و برای کمک به ترمیم بهتر، حداقل 8 لیوان آب در روز بنوشید.
بیشتر بخوانید: فواید نوشیدن آب برای پوست / نکاتی که متعجبتان می کند
7. مصرف مسکن در صورت نیاز
اگر درد یا سوزش شدید دارید، مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن مفید خواهد بود. همچنین، استفاده موضعی از پمادهای ضدالتهاب به کاهش علائم کمک می‌کند.
8. استفاده از ماسک‌های ورقه‌ای آبرسان و بالم لب
ماسک‌های خنک و مرطوب‌کننده می‌توانند به صورت فوری پوست را تسکین دهند. مراقبت از لب‌ها فراموش نشود. بالم لب دافی با SPF15 از لب‌ها در برابر آفتاب محافظت کرده و خشکی و ترک‌خوردگی را برطرف می‌سازد.
9. سایر درمان‌های خانگی
در موارد خفیف تا متوسط آفتاب‌سوختگی، بسیاری از روش‌های خانگی مراقبت پوستی بعد از آفتاب گرفتن می‌توانند علائم را کاهش دهند و به ترمیم سریع‌تر پوست کمک کنند:
- خیار سرد: خیار دارای ویتامین C، اسید آسکوربیک و خاصیت ضد التهابی است. خیار را در یخچال سرد کرده و حلقه‌حلقه روی ناحیه آفتاب‌سوخته قرار دهید یا آن را پوره کرده و به شکل ماسک روی پوست بمالید.
- حمام بلغور جو دوسر: جو دوسر یک ماده ضدالتهابی طبیعی است که خارش و سوزش را کاهش می‌دهد. یک فنجان جو دوسر را پودر کرده و سپس به وان آب ولرم اضافه شود. به مدت 15 تا 20 دقیقه در آن استراحت کنید.
- کمپرس شیر خنک: شیر سرد خاصیت تسکین‌دهنده دارد و پروتئین موجود در آن لایه‌ای محافظ روی پوست می‌سازد. یک دستمال تمیز را به شیر سرد آغشته کرده و روی نواحی سوخته قرار دهید.
- ژل آلوئه‌ورا: آلوئه‌ورا خاصیت خنک‌کنندگی، ضدالتهابی و ترمیم‌کننده دارد. ژل طبیعی یا محصولات حاوی آلوئه‌ورا را روی نواحی آسیب‌دیده بزنید.
- چای سیاه سرد: چای سیاه به تسکین التهاب، کاهش قرمزی و ترمیم پوست کمک می‌کند. چند عدد چای کیسه‌ای را دم کرده و پس از سرد شدن، با پنبه یا پارچه تمیز روی پوست بمالید.
- روغن نارگیل: روغن نارگیل خاصیت آبرسانی و ضدباکتری و ترمیم‌کنندگی دارد. البته فقط زمانی باید از روغن نارگیل برای رفع آفتاب سوختگی استفاده شود که التهاب حاد فروکش کرده و پوست دچار تاول نیست.
- عسل طبیعی: عسل دارای خاصیت ضدباکتری، ضدالتهاب و ترمیم‌کننده پوست است. لایه نازکی از عسل را روی قسمت آسیب‌دیده بمالید و بعد از 15 تا 20 دقیقه با آب ولرم بشویید.
- ماسک ماست: ماست طبیعی به‌دلیل وجود پروبیوتیک و اسید لاکتیک، پوست را خنک و آبرسانی می‌کند. ماست ساده و خنک را به مدت 10 تا 15 دقیقه روی پوست قرار داده و سپس بشویید.
- کمپرس سیب‌زمینی خام: سیب‌زمینی خاصیت ضدالتهابی دارد. سیب‌زمینی را رنده کرده یا به صورت ورقه روی ناحیه آفتاب‌سوخته قرار دهید.
همچنین، در دوران مراقبت‌های بعد از آفتاب گرفتن، تا حد امکان از نور خورشید دوری کرده و از لباس‌های سبک و گشاد استفاده کنید. درمان آفتاب‌سوختگی نیاز به مراقبت مداوم دارد، اما با رعایت نکات مراقبت پوستی بعد از آفتاب گرفتن می‌توانید روند بهبودی را تسریع کرده و جلوی آسیب‌های بیشتر را بگیرید.
کلام آخر
مراقبت از پوست بعد از آفتاب گرفتن، تنها یک مرحله اضافه در روتین زیبایی نیست، بلکه ضرورتی برای حفظ سلامت و جوانی پوست است. از خنک کردن پوست گرفته تا استفاده از ضدآفتاب، ماسک‌های طبیعی و خانگی، محصولاتی نظیر محصولات دافی و غیره، همگی اقداماتی هستند که به درمان آفتاب سوختگی پوست کمک می‌کنند. به طور کل، با رعایت چند نکته ساده در خصوص مراقبت پوستی بعد از آفتاب گرفتن، می‌توان اثرات منفی نور خورشید را به حداقل رساند و پوستی سالم، شاداب و بدون آسیب داشت.
