این روزها مبحث میکروبیوم بسیار داغ است و شناخت اینکه دقیقا میکروبیوم چیست، می‌تواند به راه‌حل‌های نوین برای درمان و پیشگیری از بیماری‌ها منجر گردد. میکروبیوم به مجموعه‌ای از باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و سایر میکروارگانیسم‌هایی گفته می‌شود که در بدن انسان و به‌ویژه در روده، پوست، دهان و… زندگی می‌کنند. میکروبیوم‌ها برای بدن ما مفید هستند و بر طیف گسترده‌ای از چیزها نظیر سیستم ایمنی بدن، سلامت روان و سلامت تنفسی ما تاثیرات مثبتی دارند. میکروبیوم‌های مختلف در بدن یک انسان سالم معمولی در یک تعادل منظم وجود دارند و برای سلامتی فرد مفید هستند. عکس این قضیه بدن را با عوارضی مواجه خواهد کرد که قرار است درباره آن‌ها با شما صحبت نماییم. در سال‌های اخیر شاهد مطالعات زیادی درباره شناخت میکروبیوم‌ها و ارتباط آن‌ها با سلامتی یا بیماری‌های مزمن هستیم. با ما همراه باشید تا فواید و مضرات این موجودات میکروسکوپی را در بدن بررسی کنیم.
میکروبیوم چیست؟
میکروبیوم مجموعه‌ای از تریلیون‌ها موجود میکروسکوپی نظیر انواع باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و ژن‌های آن‌هاست که به‌صورت طبیعی در بدن و درون سیستم‌های مختلف آن در حال زندگی هستند. در یک تعریف ساده می‌توان گفت که وظیفه میکروبیوم حفاظت از میزبان انسانی خود است. جهت شفاف‌سازی این میکروارگانیسم‌ها باید گفت که منظور از معنی میکروبیوم چیست؟میکروب نبوده؛ بلکه منظور یک نوع زیست بوم ریز اندامگان و یا تجمع گونه‌های متفاوتی از باکتری، قارچ، ویروس و سایر موارد در کنار یکدیگر است. این ریز اندامگان فقط در بدن ما انسان‌ها زندگی نمی‌کنند؛ بلکه در خاک و همچنین بدن گیاهان و حیوانات نیز انواع گوناگونی از این نوع زیستگاه یافت می‌شود. زیست این موجودات میکروسکوپی در بدن ما هم خطر آفرین و هم مفید است.
بیشتر بخوانید: مضرات دوش و سرم شست و شو واژینال
آشنایی با میکروبیوم دستگاه گوارش
میکروبیوم دستگاه گوارش چیست؟ و چه نقشی در پیشگیری از سرطان دارد؟دستگاه گوارش ما هم میزبان میلیاردها موجودات میکروسکوپی است که به آن‌ها میکروبیوم می‌گویند. این میکروبیوم شامل باکتری‌ها، قارچ‌ها، و ویروس‌ها هستند که نقش‌های مختلفی در متابولیسم بدن و سلامت عمومی آن دارند. ایجاد تعادل در میکروبیوم‌ها دستگاه گوارش و روده می‌تواند منجر به پیشگیری از اختلالات گوارشی، از جمله سرطان روده گردد. در کل میکروبیوم‌های دستگاه گوارش علاوه بر هضم و جذب بهتر غذا، به عملکردهای گسترده‌ای در حفظ تعادل بدن هم کمک می‌کنند. حفظ تعادل میکروبیوم دستگاه گوارش یک اصل مهم و اساسی برای حفظ سلامت بدن است.
فواید میکروبیوم برای بدن چیست؟
میکروبیوم‌ها بخشی حیاتی از بدن ما محسوب می‌شوند و با ما در تعامل دایمی هستند؛ بنابراین حیات انسان بدون این میکروارگانیسم‌ها دچار اختلال خواهد گردید. در کل تنظیم وزن، تقویت و کنترل سیستم ایمنی، هضم غذا، افزایش سلامت قلب، بهبود التهاب و افزایش سلامت مغز از فواید میکروبیوم در بدن ما شمرده می‌شوند. در ادامه ببینیم نقش میکروبیوم‌ها در روده چیست و چه فوایدی دارند:
- کمک به هضم غذا و جذب مواد مغذی
- تأثیر بر خلق‌وخو و عملکرد مغز از طریق محور روده و مغز
- تنظیم عملکرد سیستم ایمنی بدن
- محافظت در برابر میکروب‌های بیماری‌زا
- تولید برخی ویتامین‌ها نظیر ویتامین K و برخی ویتامین‌های B
بیشتر بخوانید: علت بوی بد واژن چیست؟ + راه حل
اندکی در باب میکروبیوم واژن بدانیم
میکروبیوم واژن چیست؟ و توسط چه کسی کشف شد؟ میکروبیوم واژن، همان میکروارگانیسم‌هایی محسوب می‌شوند که به‌شکلی طبیعی در حال زندگی در محیط واژن هستند. این میکروبیوم‌ها توسط آلبرت دودرلین متخصص زنان آلمانی در سال 1892 کشف شدند. تحقیقات نشان می‌دهد که میکروبیوم واژن یک میکرواکوسیستم پیچیده و پویا است که به‌صورت مدام در طول چرخه قاعدگی زنان و در کل زندگی آنان دچار نوسان می‌شوند. میکروبیوم‌های واژن اولین خط دفاعی در برابر عفونت واژن هستند؛ اما اگر تعادل آن‌ها از بین برود، عکس این قضیه رخ خواهد داد. تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی از جمله فاکتورهای به‌هم خوردن تعادل میکروبیوم‌ها هستند. در ادامه درباره فاکتورهای دیگری که سبب عدم تعادل میکروبیوم‌های واژن می‌شوند، صحبت می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: بهترین راهکار های رفع جوش واژن
مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک، استفاده از شوینده‌های قوی یا رفتارهای بهداشتی نادرست، شست‌وشوی بیش‌ازحد، با ژل‌های واژینال، اسپری‌های خوشبوکننده، دوش واژینال، باقی‌ماندن تعریق یا ترشحات همه از عواملی هستند که می‌توانند میکروبیوم این ناحیه را با اختلال مواجه کنند. نتیجه این اختلال مشکلاتی در ناحیه تناسلی خانم‌ها نظیر سوزش، خشکی، خارش، بوی ناخوشایند و عفونت‌های مکرر است. راه رهایی از این مشکلات مراقبت از میکروبیوم بوده که بخشی اساسی از بهداشت واژینال شمرده می‌شود. از طرفی استفاده از دستمال مرطوب بهداشتی بانوان روشی مطمئن‌تر و بهتر برای پاک‌سازی روزمره، پیشگیری از تحریک پوستی، حفظ تعادل طبیعی پوست و همچنین محافظت از ناحیه تناسلی بانوان به‌شمار می‌رود. دستمال مرطوب بهداشتی بانوان دافی یک پاک کننده مناسب ناحیه تناسلی بانوان با حفظ pH طبیعی پوست است. در ترکیبات این محصول دافی مواد پاک کننده غیرآلرژی‌زا و گیاهی وجود دارد که دارای خواص ضدقارچی، ضدمیکروبی و ضدالتهابی است.
به‌هم خوردن تعادل میکروبیوم‌ها چه ضررهایی برای بدن دارد؟
میکروبیوم نقش‌های مفید بسیاری در بدن نظیر کمک به هضم غذا، تقویت سیستم ایمنی و تولید ویتامین‌ها دارد؛ اما در برخی شرایط می‌تواند باعث مشکلاتی شود. برخی از ضررهای احتمالی میکروبیوم عبارتند از:
- تضعیف سیستم ایمنی: میکروبیوم نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارد؛ اما اگر بدن ما با کاهش تنوع میکروبیوم روبرو گردد، در مقابل عفونت‌ها و بیماری‌ها ضعیف خواهد شد.
- مشکلات پوستی: اگر تعادل میکروبیوم در روده کاهش یابد، بیماری‌های پوستی مانند آکنه، اگزما و … در انتظار ما خواهد بود.
- افزایش التهاب در بدن: چنانچه بدن ما دچار عدم تعادل در میکروبیوم گردد، سطح التهاب عمومی بدن رو به افزایش خواهد رفت. بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی، سرطان و دیابت در اثر افزایش سطح التهابی بدن رخ می‌دهد.
- عفونت‌های مکرر واژن: عدم اختلال میکروبیوم در ناحیه واژن می‌تواند شما را با علایمی مانند خارش، سوزش، خشکی، بوی ناخوشایند یا عفونت‌های مکرر مواجه کند.
- چاقی و اختلالات متابولیک: با به‌هم خوردن تعادل میکروبیوم‌های روده بر میزان ذخیره‌سازی چربی، اشتها و سوخت‌وساز بدن تاثیرات منفی گذاشته می‌شود. حاصل این تاثیرات منفی خطراتی نظیر چاقی، دیابت نوع 2 و مقاومت به انسولین است.
- مشکلات گوارشی مزمن: مشاهده علایمی نظیر نفخ، دل‌درد، یبوست یا اسهال نشان از عدم تعادل در میکروبیوم روده دارد. ادامه این وضعیت می‌تواند فرد را با سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) مواجه نماید.
- کاهش جذب ویتامین‌ها و مواد مغذی: ویتامین‌هایی مانند B12، K و برخی اسیدهای چرب ضروری در بدن ما به کمک باکتری‌های مفید تولید یا جذب می‌گردند. در صورت اختلال در میکروبیوم ما با کمبود این مواد در بدن مواجه می‌گردیم.
- افزایش خطر بیماری‌های التهابی روده: اختلال در میکروبیوم‌های روده می‌تواند بدن ما را در معرض بیماری‌هایی نظیر کولیت اولسراتیو و کرون قرار دهد.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره دستمال مرطوب بانوان
کلام آخر
حضور میکروبیوم‌ها در بدن ما نقش مهمی در سلامت بدن، دستگاه گوارش و به‌خصوص روده و واژن دارد. در صورتی که تعادل میکروبیوم‌ها با اختلال مواجه گردد، شاهد مشکلاتی در بدن خود خواهیم بود. چاقی و اختلالات متابولیک، افزایش خطر بیماری‌های التهابی روده، مشکلات پوستی، تضعیف سیستم ایمنی و… برخی از مضرات عدم تعادل میکروبیوم در بدن ما هستند. علایمی نظیر سوزش، بوی ناخوشایند، خارش، عفونت مدام، خشکی و… نیز نشان از عدم تعادل میکروبیوم‌های واژن است. علت این عدم تعادل بیشتر به تمیزی این ناحیه از بدن زنان ارتباط دارد. برای نمونه شستن بیش از حد با ژل‌های واژینال، استفاده از دستمال‌های معطر غیرپزشکی، استفاده از شوینده‌های قلیایی و صابون‌های عطردار سبب به‌هم خوردن این تعادل است. اگر به‌دنبال راهی بهتر برای رهایی از این مشکلات ناحیه تناسلی خود هستید، دستمال مرطوب بهداشتی برند دافی بهترین انتخاب است. حتی استفاده از دستمال مرطوب بهداشتی مناسب مانند برند دافی نقش مهمی در حفظ تعادل میکروبیوم‌های واژن دارد. برند دافی با تولید این محصول به بانوان کمک می‌کند در کنار پاک‌سازی ملایم، به پوست آنان آسیبی وارد نشود و pH طبیعی پوست این ناحیه از بدن بانوان حفظ گردد.
