رایج ترین مشکلات پوستی نوزادان کدامند و چرا اتفاق میافتند، چه کاری از دست ما برمیآید و برای پیشگیری از وقوع موارد مشابه باید چه اقدامی داشته باشیم. این موضوع اصلی این مقاله است، همان چیزی که میتواند دلیل استرس و اضطراب بسیاری از والدین در ابتدای تولد نوزادشان باشد. همانطور که همه ما میدانیم، نوزادان پوستی بسیار حساس دارند که نیاز به مراقبتی ویژه دارد، این مراقبت جنبههای متفاوتی دارد که یکی از مهمترین آنها داشتن روتین پوستی و جلوگیری از تماس کودکان با مواد مضر و حساسیتزا است. نوزادان در این بازه سنی نباید به هیچوجه با مواد صابونی، شیمیایی یا الکلی برخورد داشته باشند، چرا که تماس داشتن با این مواد در اکثر مواقع باعث بروز حساسیت پوستی در آنها میشود.
در این مطلب قصد داریم از بیماری های پوستی نوزادان صحبت کنیم، مشکلی که احتمال دارد برای تمام والدین پیشآید و قطعا اگر اطلاعات کافی نداشته باشند، ممکن است نوزادشان دچار حساسیت و مشکلات پوستی شدیدتری شود. پس با ما همراه باشید تا از این مشکلات آگاه شویم و راهحل رهایی از این بیماریها را بشناسیم.
انواع بیماری های پوستی نوزادان
بیماریهایی که نوزادان در هر سنی تجربه میکنند متفاوت است، این بیماریها تعدادشان کم نیست و انواع مختلفی دارند که هرکدام را با یک نام میشناسند. از آکنه نوزاد گرفته تا بیماریهای شایعتر مثل عرقسوز شدن، همگی عواملی متفاوت دارند و نشانههای آنها نیز با یکدیگر فرق دارد. در ادامه انواع بیماری پوستی نوزادان را معرفی میکنیم و هرکدام را مورد بررسی قرار میدهیم.
1. اگزما
اگزما یکی از رایج ترین مشکلات پوستی نوزادان است که معمولا بین ۲ تا ۶ ماهگی بروز پیدا میکند. این بیماری به صورت لکههای خشک، قرمز و خارشدار روی پوست ظاهر میشود و اغلب روی گونهها، پیشانی، بازوها و پاهای نوزاد بهچشم میخورد. اگزما میتواند با عوامل ژنتیکی، خشکی پوست، یا تحریکات محیطی تشدید شود. اگرچه این بیماری مزمن است، اما با استفاده از دستمال مرطوب کودک دافی، اجتناب از محرکها و در برخی موارد استفاده از داروهای موضعی تجویزی، کنترل خواهد شد و جای نگرانی نیست.
2. آکنه نوزاد
بر خلاف تصور رایج، آکنه مختص دوران نوجوانی نیست. آکنه نوزادی معمولا بین هفته دوم تا ششم پس از تولد ظاهر میشود و بیشتر به صورت جوشهای کوچک سفید یا قرمز روی گونهها، بینی و پیشانی بهچشم میخورد. علت آن اغلب افزایش موقت هورمونهای مادر در خون نوزاد است و نیاز به درمان خاصی ندارد، مگر اینکه التهاب یا عفونت بروز کند. این نوع آکنه بیشتر اوقات طی چند هفته تا چند ماه بدون مداخله خاصی برطرف میشود.
بیشتر بخوانید: اگزما پوست نوزاد: علل، علائم و درمان
3. عرقسوز شدن نوزاد
در پی وقوع این بیماری غدد عرق نوزاد که هنوز بهطور کامل رشد نکردهاند، مسدود شده و عرق زیر پوست جمع میشود. این حالت به شکل برجستگیهای قرمز یا شفاف روی پوست نواحی گرم مانند گردن، پشت، کشاله ران یا چینهای پوستی ظاهر میشود. بهترین راه درمان، خنک نگهداشتن نوزاد، پوشاندن لباسهای نخی و تهویه مناسب محیط است. استفاده از پودرهای مخصوص نوزاد نیز میتواند مفید باشد.
بیشتر بخوانید: علت سوختگی پای نوزاد چیست؟
4.درماتیت تماسی
درماتیت تماسی (Contact dermatitis) در اثر تماس پوست نوزاد با مواد تحریککننده مانند شویندههای قوی، پوشکهای خشن یا حتی برخی مواد موجود در لباس ایجاد میشود. علائم آن شامل قرمزی، تورم، و گاهی تاول یا پوستهریزی در محل تماس است. رفع تماس با عامل محرک، باید اولین قدم شما برای درمان درماتیت تماسی باشد.
5. کلاه گهواره
این وضعیت نوعی درماتیت سبورئیک است که با پوستههای چرب، زرد یا سفید روی پوست سر نوزاد شناخته میشود. اگرچه کلاه گهواره از رایج ترین مشکلات پوستی نوزادان است اما علت دقیق آن مشخص نیست، با این حال معمولا ترکیبی از هورمونهای باقیمانده از مادر و رشد بیش از حد قارچهای پوست بهعنوان علل این بیماری مطرح هستند. برخلاف ظاهر ناخوشایند آن، کلاه گهواره اغلب خفیف و غیرمسری است. استفاده منظم از شامپوهای ملایم کودک و برس کشیدن نرم برای جدا کردن پوستهها در اکثر موارد کافی خواهد بود. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است توصیههای متفاوتی داشته باشد.
6. التهاب پوشک
التهاب ناحیه پوشک یکی از رایجترین مشکلات پوستی نوزاد است که در اثر تماس مداوم پوست با رطوبت، ادرار و مدفوع ایجاد میشود. این وضعیت به صورت قرمزی، التهاب و گاهی زخم در ناحیه تناسلی و باسن نوزاد دیده میشود. برای پیشگیری و درمان، تعویض مکرر پوشک، شستوشوی ملایم ناحیه، و استفاده از کرمهای محافظتی حاوی زینک توصیه میشود. در صورت بروز عفونت قارچی، ممکن است نیاز به درمان دارویی باشد.
روتین مراقبتی برای پیشگیری از رایج ترین مشکلات پوستی نوزادان
پوست نوزادان نازکتر، حساستر و نفوذپذیرتر از پوست بزرگسالان است، بنابراین نیاز به مراقبت روزانه و اختصاصی دارد. در این شرایط یک روتین ساده اما صحیح و موثر میتواند از بروز رایج ترین مشکلات پوستی نوزادان جلوگیری کند و زمینه را برای سلامت پوست آنها را فراهم سازد.
بیشتر بخوانید: آشنایی با 9 تا از مراقبتهای پوست نوزاد
1. حمام کوتاه و ملایم، هر ۲ تا ۳ روز
حمام روزانه برای نوزادان ضروری نیست. دو تا سه بار در هفته با آب ولرم و بدون شوینده یا با یک شویندهی ملایم بدون صابون کفایت میکند. استفادهی مکرر از شویندهها میتواند چربی طبیعی پوست نوزاد را از بین ببرد و زمینهساز خشکی و اگزما شود.
2. مرطوبسازی فوری پس از حمام
بلافاصله پس از خشککردن پوست با حوله نرم، بهتر است یک لایه مرطوبکنندهی فاقد عطر و مخصوص پوست نوزاد روی تمام بدن استفاده شود. این کار به حفظ سد پوستی کمک کرده و از بروز اگزما و خشکی پوست جلوگیری میکند.
3. تمیز کردن منظم ناحیه پوشک با دستمال مرطوب
در هر بار تعویض پوشک، استفاده از دستمال مرطوب کودکان که فاقد الکل، پارابن و مواد عطری است؛ توصیه میشود. این دستمال بهصورت ملایم آلودگیها را پاک کرده و مانع التهاب نوزاد میشود. پس از استفاده تا حد امکان اجازه دهید پوست خشک شود، چرا که رطوبت در این ناحیه میتواند باعث بروز التهاب باشد.
4. هوارسانی و تعویض منظم پوشک
تعویض مکرر پوشک باعث کاهش زمان تماس پوست با رطوبت و ادرار میشود. حداقل یک بار در روز، اجازه دهید نوزاد بدون پوشک باشد تا پوست ناحیه تناسلی در معرض هوا قرار گیرد؛ این کار از ایجاد محیط مرطوب و رشد قارچها جلوگیری میکند.
5. انتخاب لباسهای نخی و قابل تنفس
لباسهای نخی، سبک و آزاد به تنظیم دمای بدن نوزاد کمک کرده و از تعریق زیاد جلوگیری میکنند. لباسهایی با الیاف مصنوعی، تنگ یا چندلایه نهتنها این قابلیت را فراهم نمیکنند بلکه ممکن است باعث بروز حساسیت شوند.
بیشتر بخوانید: کاربردهای جالب دستمال مرطوب کودک
6. دوری از محصولات معطر و تحریککننده
از مصرف لوسیونها، شامپوها و پودرهای بدن معطر یا حاوی الکل خودداری کنید. حتی مواد شوینده لباس باید بدون بو و مخصوص نوزاد باشند. بسیاری از واکنشهای آلرژیک پوستی ناشی از تماس مداوم با ترکیبات شیمیایی در شویندهها و نرمکنندهها است.
سخن پایانی
اکنون که به پایان این مقاله رسیدیم و رایج ترین مشکلات پوستی نوزادان را شناختیم، زمان عمل رسیده. وقت این است روتین پوستی نوزادان را جدی بگیریم و برای بهبود سلامت پوستشان قدم برداریم. پوست نوزادان نخستین خط دفاعی بدن آنها در برابر دنیای بیرون است و به مراقبتی ویژه و آگاهانه نیاز دارد. آشنایی با مشکلات پوستی رایج و رعایت یک روتین ساده بههمراه محصولات طبیعی و ملایم مانند دستمال مرطوب مخصوص کودکان دافی؛ میتواند بزرگترین اقدام در جهت حفظ و ارتقای سلامت پوست نوزادتان باشد. فراموش نکنیم که پیشگیری همیشه سادهتر و کمهزینهتر از درمان خواهد بود، بهویژه وقتی پای نوزادان و کودکان در میان باشد.
