آفتاب سوختگی یکی از شایعترین مشکلات پوستی است که به دلیل قرار گرفتن طولانیمدت در معرض اشعههای مضر خورشید ایجاد میشود. این مشکل میتواند از قرمزی و التهاب خفیف پوست گرفته تا تاولها و پوستهپوسته شدن شدید بروز کند و در صورت عدم رسیدگی، حتی به آسیبهای جدیتری منجر شود.
در این مقاله قصد داریم انواع روشهای درمان آفتاب سوختگی را بررسی کنیم و بهطور ویژه درباره درمان آفتاب سوختگی با وازلین و سایر راهکارهای خانگی و پزشکی صحبت کنیم تا بهترین روش را برای تسکین و ترمیم پوست آسیبدیده بشناسید.
آفتاب سوختگی چگونه رخ میدهد؟
آفتاب سوختگی به دلیل قرار گرفتن بیش از اندازه در زیر نور خورشید اتفاق میافتد. اشعه ماوراء بنفش هنگامی که به پوست میرسد باعث آسیب دیدن سلولهای پوست شده و در بعضی موارد باعث از بین رفتن سلولهای پوستی نیز میشود. با تابش نور خورشید به بیرونی ترین لایه پوست، ملانینهای پوست تغییر رنگ میدهند و یا در اصطلاح برنزه میشوند. این تغییر رنگ به دلیل واکنش محافظتی پوست در مقابل نور خورشید است. آفتاب سوختگی فقط در مواقع تابش نور مستقیم خورشید اتفاق نمیافتد بلکه ممکن است در یک روز کاملا ابری هم دچار آفتاب سوختگی شوید. معمولا افرادی که پوست سفیدی دارند به دلیل اینکه ملانین یا رنگدانههای محافظتی پوستشان نسبت به افراد دارای پوست تیره کمتر است، بیشتر در معرض آفتاب سوختگی هستند.
علائم آفتاب سوختگی
علائم آفتاب سوختگی شامل درد، قرمزی و سوزش است که معمولا بعد از 1 هفته با پوسته پوسته شدن پوست، ترمیم کامل آن شروع میشود. اما به طور کلی ما 3 نوع آفتاب سوختگی داریم :
1. آفتاب سوختگی درجه یک
این حالت آفتاب سوختگی در لایههای بیرونی پوست اتفاق میافتد و معمولا بین چند روز تا یک هفته بدون اینکه درمان خاصی انجام شود، بهبود پیدا میکند.
2. آفتاب سوختگی درجه دو
در این نوع عارضه اشعههای خورشید به لایههای درونی پوست که “درم” نام دارد وارد شده و باعث ایجاد تاول بر روی پوست میشوند. درمان این نوع آفتاب سوختگی ممکن است هفتهها طول بکشد.
بهترین راهکار برای جلوگیری از آفتاب سوختگی، تمیز نگه داشتن پوست و استفاده از کرم ضدآفتاب است. میسلار واتر میلکی دافی مناسب پوست خشک تا نرمال، ضمن تمیزکردن عمقی پوست و آبرسانی به آن؛ سطح پوست شما را برای جذب ضدآفتاب و سایر مراقبتها آماده میسازد.
3. آفتاب سوختگی درجه سه
آفتاب سوختگی درجه سه در برخی موارد نادر اتفاق میافتد که نیاز به درمان اورژانسی دارد. در این حالت تمام لایههای زیرین پوست، لایههای چربی پوست و در بعضی مواقع عصبهای پوست نیز آسیب میبینند. این نوع از آفتاب سوختگی زمانی اتفاق میافتد که ساعتها در زیر نور آفتاب قرار گرفته باشید. اما به طور کلی این نوع آفتاب سوختگی با سوختگی توسط مواد شیمیایی یا آتشسوزی اتفاق میافتد.
| نوع آفتاب سوختگی | علائم اصلی | اقدامات اولیه برای درمان |
|---|---|---|
| آفتاب سوختگی خفیف (درجه 1) | قرمزی ملایم پوست، سوزش خفیف، خشکی پوست، حساسیت مختصر به لمس | خنک کردن پوست با کمپرس سرد، نوشیدن آب کافی، استفاده از مرطوبکنندههای ملایم مثل آلوئهورا |
| آفتاب سوختگی متوسط (درجه 2) | قرمزی و التهاب شدیدتر، تورم خفیف، پوستهپوسته شدن، خارش، درد متوسط | کمپرس خنک، کرمهای ضدالتهاب ملایم، پرهیز از خراش پوست، نوشیدن مایعات فراوان |
| آفتاب سوختگی شدید (درجه 3) | تاول، درد شدید، تب، لرز، حالت تهوع، سرگیجه | مراجعه فوری به پزشک، مصرف داروهای تجویزشده، پوشاندن ناحیه آسیبدیده با پانسمان استریل |
درمان آفتاب سوختگی خانگی
زمانی که آفتاب سوختگی درجه 1 یا 2 اتفاق میافتد، درمان آفتاب سوختگی خانگی میتواند مفید باشد و جایگزین درمانهای شیمیایی شود. اما اگر آفتاب سوختگی درجه 3 یا شدید اتفاق افتاد، درمان آفتاب سوختگی خانگی جوابگو نیست و حتما باید اقدامات پزشکی انجام شود. برخی از انواع درمان آفتاب سوختگی خانگی به شکل زیر است :
1. خنک کردن بدن با آب سرد
یکی از راههای ساده درمان آفتاب سوختگی، خنک کردن ناحیه آسیب دیده است. برای این کار کافیست دوش آب سرد بگیرید و یا در وان آب سرد دراز بکشید. اما به یاد داشته باشید به هیچ وجه به پوستتان صابون نزنید و دستتان را محکم روی پوست خود نکشید. بعد از اتمام استحمام برای اینکه التهاب پوست بیشتر نشود، به پوست خود دست نزنید و اجازه دهید مقداری از آب بر روی پوست بماند.
بیشتر بخوانید: فواید فوق العاده شستن صورت با آب سرد
2. قرار دادن یخ روی ناحیه آسیب دیده
یخ قدرت زیادی در کاهش درد و التهابات پوستی دارد. کافیست مقداری یخ را در یک کیسه و یا پارچه نمدار گذاشته و روی ناحیه ملتهب قرار دهید. یخ باعث منقبض شدن رگهای خونی شده و تورم را کاهش میدهد. روش دیگر برای استفاده از یخ به عنوان درمان آفتاب سوختگی این است که مقداری آب خنک و یخ را درون کاسه بریزید و پس از غوطهور کردن یک پارچه، آن را بر روی ناحیه آفتاب سوختگی قرار دهید. این کار را میتوانید 10 الی 15 دقیقه و تا زمانی که پارچه خنکی خود را از دست نداده ادامه دهید. به یاد داشته باشید که یخ را به صورت مستقیم بر روی ناحیه آفتاب سوختگی نگذارید.
3. استفاده از شیر
شیر مادهای مفید برای درمان آفتاب سوختگی است. شیر با داشتن چربی و همچنین PH مناسب، میتواند برای درمان آفتاب سوختگی مفید باشد. برای این کار باید از شیر سرد استفاده کرده و پوست ملتهب را در آن غوطهور کنید. اگر به انداره کافی شیر نداشتید، ظرفی را از شیر پر کرده و یک پارچه را در کاسه قرار دهید تا آغشته به شیر شود. سپس پارچه آغشته شده را بر روی نقاط ملتهب و آفتاب سوخته قرار دهید. شیر یک لایه پروتئینی بر روی پوست شما ایجاد میکند که میتواند درد، سوزش و حساسیت را کاهش دهد.
4. درمان آفتاب سوختگی با وازلین
درمان آفتاب سوختگی با وازلین یکی از سادهترین و در عین حال مؤثرترین روشهای مراقبت از پوست بعد از آسیب ناشی از آفتاب است. وازلین با ایجاد یک لایه محافظ روی پوست، به حفظ رطوبت و جلوگیری از تبخیر آب کمک میکند. این خاصیت باعث میشود پوست خشک و ملتهب کمتر تحریک شده و فرآیند ترمیم سریعتر انجام گیرد.
برای استفاده، ابتدا پوست آسیبدیده را با آب خنک و یک شوینده ملایم تمیز کنید. سپس مقدار کمی وازلین روی ناحیه آفتابسوخته بمالید تا یک لایه نازک و محافظ ایجاد شود. این کار را چند بار در طول روز تکرار کنید تا پوست نرم و مرطوب بماند و از پوستهپوسته شدن یا خشکی شدید جلوگیری شود.
5. استفاده از آلوئهورا
وقتی صحبت از درمان و مراقبت از پوست میشود، آلوئهورا یکی از موارد آن است. یکی از بهترین مواد برای درمان آفتاب سوختگی خانگی، آلوئهورا است. آلوئهورا یکی از شگفت انگیزترین مواد طبیعی است که قرنهاست برای درمان مشکلات پوستی، ناراحتیهای معده و عفونتهای کلیوی استفاده میشود. فقط کافیست مقداری از ژل گیاه آلوئهورا را به صورت مستقیم بر روی پوست خود قرار دهید تا اثر فوقالعاده آن در تسکین درد و التهاب پوست آسیب دیده را مشاهده کنید.
بیشتر بخوانید: تاثیر معجزه آسا آلوئه ورا برای پوست
6. استفاده از چای بابونه
چای از زمان قدیم به عنوان یک ماده ضد التهاب استفاده میشد. استفاده از چای بابونه نه تنها باعث خواب بهتر و آرامش میشود، بلکه برای پوستی که دچار آفتاب سوختگی شده نیز میتواند به عنوان یک تسکین دهنده باعث کاهش التهابات پوستی شود. برای اینکار کافیست چای بابونه را به صورت عادی دم کنید و اجازه دهید که خنک شود. سپس چای خنک شده را درون کاسه ریخته و یک عدد پارچه را درون آن غوطهور کنید. پارچه آغشته شده به چای بابونه را بر روی پوست آفتاب سوخته قرار دهید. توجه داشته باشید که اگر به گرده گل حساسیت دارید، نباید از این درمان خانگی استفاده کنید. زیرا باعث بروز واکنشهای آلرژیک بر روی پوست شما میشود.
7. استفاده خیار
خیار با داشتن خاصیت ضدالتهابی خاصیت درمانی برای پوست دارد. از خیار علاوه بر درمان پف کردن چشم، برای کاهش التهاب پوست دچار آفتاب سوختگی شده، نیز استفاده میشود. دو عدد خیار را در یک مخلوط کن ریخته و تا رسیدن به یک حالت خمیری شکل مخلوط کردن را ادامه دهید. خمیر به دست آمده را درون یخچال گذاشته تا خنک شود و سپس بر روی پوست سوخته یا پوسته پوسته شده قرار دهید تا التهابات و سوزش به سرعت تسکین پیدا کند.
8. سیبزمینی
یکی دیگر از راههای درمان آفتاب سوختگی خانگی، استفاده از سیبزمینی است. مطالعات نشان داده که نشاسته موجود در سیبزمینی باعث کاهش حرارت پوست شده و می تواند روند بهبودی پوست را افزایش دهد. برای این کار یک عدد سیبزمینی را در قابلمه قرار دهید. مقداری آب اضافه کرده و زیر اجاق را روشن کنید تا سیبزمینی آبپز شود. آب قابلمه را دور ریخته و اجازه دهید سیبزمینی خنک شود. سیبزمینی را پوست کنده و آن را با گوشتکوب له کنید. سپس آن را بر روی پوست آفتاب سوخته قرار دهید.
9. استفاده از سرکه سیب
سرکه سیب یکی از درمانهای معجزه آسا برای آفتاب سوختگی است. سرکه سیب به دلیل داشتن خاصیت ضد عفونی کنندگی و ضد قارچی، میتواند به عنوان یک سم زدا برای پوست استفاده شود. کافیست به اندازه یک قاشق چایی خوری سرکه سیب به پوستی که دچار آفتاب سوختگی شده بمالید و یا با کمک یک پنبه آن را خیس کنید. سرکه سیب با ضد عفونی کردن ناحیه آسیب دیده، پوست شما را نیز تمیز کرده و با تنظیم PH پوست آن را آبرسانی نیز میکند.
بیشتر بخوانید: نکات مهم در مراقبت از پوست بعد از سولاریوم
10. جوش شیرین
یکی از بهترین راههای درمان آفتاب سوختگی خانگی، خیس کردن پوست با آب و جوش شیرین است. این روش میتواند التهابات و خارش پوست را از بین ببرد. کافیست یک یا دو پیمانه جوش شیرین را در وان حمام بریزید و تا زمانی که آب سرد شد، در وان بخوابید.
| روش درمان | راهنمای کوتاه استفاده |
|---|---|
| استفاده از یخ | یخ را داخل یک پارچه نازک بپیچید و ۵-۱۰ دقیقه روی ناحیه آفتابسوخته بگذارید. |
| درمان آفتاب سوختگی با وازلین | بعد از خنککردن پوست، یک لایه نازک وازلین روی محل آسیبدیده بمالید تا رطوبت حفظ شود. |
| خیار | خیار سرد را ورقهورقه کرده و روی پوست قرار دهید تا التهاب و قرمزی کم شود. |
| چای بابونه | چای بابونه را دم کنید، خنک کنید و با یک پارچه نرم روی محل آفتابسوخته بگذارید. |
| آلوئهورا | ژل تازه آلوئهورا را مستقیم روی پوست آفتابسوخته ماساژ دهید و بگذارید جذب شود. |
| شیر | یک پارچه نخی را در شیر خنک خیس کنید و روی پوست بگذارید تا التهاب آرام شود. |
| جوش شیرین | جوش شیرین را با آب مخلوط کنید و به صورت کمپرس سرد روی پوست بگذارید. |
| سرکه سیب | سرکه سیب را با آب رقیق کنید و بهصورت ملایم روی پوست بمالید تا خارش کم شود. |
| سیبزمینی | سیبزمینی خام را رنده کنید و خمیر آن را روی پوست آفتابسوخته قرار دهید. |
| آب سرد | محل آفتابسوخته را چند بار در روز با آب سرد بشویید تا التهاب کاهش یابد. |
کلام آخر
آفتاب سوختگی به دلیل بیش از اندازه زیر آفتاب ماندن اتفاق میافتد. پس بهترین راه، پیشگیری از این اتفاق است. اگر تصمیم دارید به طبیعت بروید و از ماندن در زیر آفتاب لذت ببرید، بهتر است قبل از بیرون رفتن از خانه حتی در روزهای ابری هم، از کرم ضدآفتاب استفاده کنید تا از پوست خود در مواجه شدن با اشعه های مضر خورشید محافظت کنید. آفتاب سوختگی علاوه بر التهابات پوستی، باعث ایجاد چین و چروک و لکههای پوستی نیز میشود و همچنین احتمال مبتلا شدن به سرطان پوست را نیز افزایش میدهد. ما در این مقاله دافی با راههای درمان آفتاب سوختگی آشنا شدیم و همچنین به چند مورد از درمان آفتاب سوختگی خانگی نیز اشاره کردیم.
